نوشتن مقدمه برای یک لیست پایان سال، از ارائه ی خود لیست مضحک تر و تشریفاتی تر است! با یک نگاه کلی به آلبوم هایی که سال گذشته منتشر شدند و شنیدیم و در اینجا یا صفحه ی فیس بوکمان معرفی کردیم و از حرکاتی که کردیم و دیده شد، لابد دستمان حسابی رو شده و ذوق زدگی و به به و چه چه کردن، دیگر چانه زدن بر سر پر کردن وبلاگ و ذهن شما با چرندیات ماست. اما انگار گریزی هم نیست از این مطلب. باید این کار انجام می شد. باید یک جوری، به یک نوعی نشان می دادیم که امسال با سال های قبل تفاوت دارد. این که جلوی وسوسه ی نوشتن یک لیست 25 تایی از بهترین خوراک هایی که سال قبل به خورد گوشمان دادیم را بگیریم، کار خیلی سختی بود! پینک فلوید و Aphex Twin و U2 را همین حالا فراموش کنید تا یک راست برویم به سراغ 25 آلبوم انتخابی ParaSounder از سال بی نظیر 2014:
25
Good Weather For An Airstrike – A Home For You
24
Thom Yorke – Tomorrow’s Modern Boxes
23
Jakob – Sines
22
Sun Kil Moon – Benji
21
Clint Mansell – Noah OST
20
The Twilight Sad – Nobody Wants To be Here, Nobody Wants To Leave
19
Archive – Axiom
18
Idlefon – Intensive Collectivity Known As City
17
The War On Drugs – Lost in the Dream
16
Ben Frost – A.U.R.O.A
15
Long Distance Calling – Nighthawk
14
Grouper – Ruins
13
Mono – The Last Dawn/Rays Of Darkness
12
Ormonde – Cartographer/Explorer
11
Eleni Karaindrou – Medea OST
10
This Will Destroy You – Another Language
TWDY با این آلبوم دقیقا به یک “زبان تازه” در موسیقیش رسید. چیزی که در آلبوم های قبل سودای آن را در سر داشت. در آلبوم Self Titledـش که سال 2008 منتشر شد، دنباله ی EP بی نظیر Young Mountain را گرفت و تقریبا فرم ثابتی را در آهنگ هایش حفظ کرد. با Tunnel Blanket ریسک بزرگی انجام داد و ثابت کرد استحقاق نامی که یدک می کشد را دارد: یک آلبوم ویران کننده و خاکستری. TWDY رفته رفته به هنر Noise روی خوشتری نشان داد و به سمتی حرکت کرد که لایه های خط گیتار و سینث در پسِ ابری از Noise های مختلف پنهان شود. مثل زیبایی های کثیف یک شهر شلوغ. موسیقی این گروه تگزاسی اما در آخرین کارش یعنی Another Language بود به اوج پختگی خودش رسید. دیگر نمی شود به همین سادگی آنها را عضوی از خانواده ی “پست راک معمول” دانست. آنها در Another Language نشان می دهند که زبان دیگری خلق کردند. زبانی به غایت سینماتیک و منحصر به فرد: کافیست تصور کنید Memory Loss در یک پس زمینه ی متحرک از نمای شب زده ی یک شهر شلوغ اجرا می شود. Another Language در عین شلوغی ظریف است و سرتان را درد نمی آورد. خشمگین است اما زود آرام می گیرد، آرام است اما ناگهان اوج می گیرد و ممکن است نابودتان کند!
9
Se Delan – The Fall
Se Delan دوئت جاستین گریوز(مرد اول Crippled Black Phoenix) و بلیندا کوردیچ (که آثارش را با نام Killing Mood منتشر می کند) است و The Fall اولین آلبوم آنهاست که در سال جاری و با همکاری لیبل KScope منتشر شد. The Fall هر چیزی که برای لذت بردن از یک آلبوم نیاز دارید را در خودش دارد. فضای پر از احساسی که در لبه ی Heavy شدن به حرکت خود ادامه می دهد، مشخصه ی کارهای درخشان مولتی اینسترومنتالیست و مغز متفکر CBP یعنی جاستین گریوز است. البته گریوزِ Se Delan انگار بیشتر به دریم پاپ نزدیک شده است، اما با گوش دادن به آلبوم خواهید دانست که این فرزندخوانده ی تازه ی CBP است که حتی استعداد این را دارد که از CBP جلو بزند! حالا همین قریحه را، در کنار وکال Low-fi بلیندا در نظر بگیرید که Lyric های آلبوم ها را هم خودش نوشته. حاصل این اشتراکِ پست-پراگرسیو، دنیای سورئالی است که بارها و بارها دوست خواهید داشت که به تماشای دوباره ی آن بروید. بیخود نیست که Femme Metal که به آلبوم امتیاز 95/100 داده درباره ی آن گفته است: خیلی از آهنگ هایی که در این آلبوم می شنویم، نمی توانند خارج از محدوده ی فیلمی از دیوید لینچ باشند!
8
Poppy Ackroyd – Feathers
پاپی آکروید را آن کسانی که لیست بهترین های سال گذشته ی ما را دیده اند به خاطر دارند. نخستین آلبوم این دختر جوان انگلیسی، Escapement ترکیبی بدیع بود از “پیانو” و “ویولن” در قالب قطعاتی ریتمیک و سرشار از احساسات. Feathers، دومین کار او هم در ادامه ی ایده ی همان آلبوم اول است. اما این بار فقط صداهای دستکاری شده ی پیانو و ویولن نیست که شنیده می شود، Feathers جشن باشکوهی است که از کلاویکورد و هارپسیکورد قرن شانزدهم گرفته تا پیانو و ویولن و کیبورد های الکترونیکی خودمان به آن دعوت شده اند. اینکه روزها را پشت هم در موزه ی سازهای کیبوردی Russell/Mirrey واقع در ادینبورگ، بگذرانی و بدون محدودیت بتوانی با سازهایی متعلق به قرن 16 تا 18 هر چقدر بخواهی بنوازی، دلیل بسیار مناسبی است برای این که مخاطبانت بدانند چرا کارت اینقدر شنیدنی از آب در آمده!
7
Crippled Black Phoenix – White Light Generator
درباره ی White Light Generator قبلا پست مفصلی نوشتم. تکه هایی از آن را اینجا می گذارم:
«…پراگ دوستان از آن لذت خواهند برد، هارد راک بازها از گیتارش راضی خواهند بود، پست راک دوستان اما از همه راضی تر خواهند بود، چرا که توقع کمتری دارند! گرچه تفاوت چندان زیادی بین دو نیمه ی سیاه و سفید آلبوم نیست و احساس غالبی بر آنها حکمفرما نیست، اما می توان در نگاهی کلی نیمه ی سیاه را نیمه ی “راک”تر آلبوم دانست. جایی که گیتارها فرمانروایی می کنند. آلبوم پیچیدگی زیادی ندارد، نه مثل آلبوم اول آنها A Love For Shared Disasters یک اثر محزون و تاریک است و نه مثل No Sadness or Farewell یک کار راک کلاسیک. جاستین گریوز، مغز متفکر گروه در اینباره گفته است: می خواستیم آلبومی بسازیم که ساده تر باشد، فقط قطعات خوبی که درباره ی احساساتند تا مهارت های موسیقایی و همچنین با دخالت و وسواس کمتری در پروسه ی تولید. خوب، آنچه در اینجا داریم دقیقا همانی است که گریوز توصیفش کرده: یکی از پر احساس ترین کارهای CBP که شنیدنش ضروری است.»
6
Empyrium – Turn Of The Tides
Turn Of The Tides بازگشت باشکوه امپایریوم بود. باشکوه، مثل طبیعت بکری که ناگهان جلوی چشمان خسته ی یک جستجوگر ظاهر می شود.موسیقی امپایریوم آواز جنگل ها و کوه هاست وقتی که شب پلک های آسمان را می بندد. هم آغوشی باران است و رودخانه های بلندقامتی که بر روی مخمل چمن دراز کشیده اند و منتظرند. Turn Of The Tides تابلویی است یخ زده از فصل ها (Dead Winter Ways, In The Gutter Of This Spring, The Days Before The Fall). زبانش را باید با طبیعت فهمید. نمی شود وسط شهر آن را گوش کرد. موسیقی شهر نیست. موسیقی سنگ و آب است: برای اجدادمان است، که درون ما زندگی می کنند…
امپایریوم در این آلبوم بیشترین فاصله را از روزهای اولیه اش گرفته. با فضاسازی های پست متال آشناتر شده و در ساختار آهنگ هایش کمتر Heavy عمل کرده. شاید همین تغییر خودخواسته باعث بشود که گوش هایی با سلیقه های مختلف دیگر هم بتوانند به خوبی با Turn Of The Tides ارتباط برقرار کنند و از «اندوه یخ زده ی» آن لذت ببرند.
5
The Black Keys – Turn Blue
هر بار که The Black Keysرا Play می کنم از خودم می پرسم: این ها اینجا چه کار می کنند؟ مگر قرن لعنتی بیستم و دهه ی هفتاد و هشتادِ هارد راک بازها و گاراژ راک بازها تمام نشده؟! چرا این ها بلوز راک را ول نمی کنند؟ و هربار البته با ادامه ی گوش دادن به موسیقی The Black Keys و صدای Dan Auerbach حس می کنم بیشتر به موسیقیشان نیاز دارم! آلبوم هشتم این دونفر، Turn Blue شاید نتوانست آنقدر که Brothers عزیزکرده ی منتقدان موسیقی شد و گل سر سبد هر لیست پایان سالی، این منتقدان عصا قورت داده را راضی نگه دارد(اگرچه میانگین امتیازاتش در سایت های معتبر خوب بود)، اما به عقیده ی من این آلبوم جزو بهترین های بلک کیز بود. Turn Blue کمتر در کوچه های باران خورده ی بلوز راک آمریکایی پرسه می زند. آلترنیتیو تر است و گاهی به سایکدلیک نزدیک می شود. The Weight Of Love، ترک اول این آلبوم نمونه ای است که شاید در گذشته ی بلک کیز کمتر شنیده شده باشد، اما این باعث نمی شود تا یکی از بهترین آهنگ های این آلبوم نباشد. شاید اگر Turn Blue را در یک روز آفتابی و در حال رانندگی در جاده امتحان کنید، دیگر نتوانید دست از سرش بردارید. بلک کیز بیشتر از چیزی که فکرش را بکنید دوست داشتنی است!
4
Fabrizio Paterlini – The Art Of The Piano
مهم نیست در موسیقی چه سلیقه ای داشته باشید، مهم این است که با پیدا کردن پاترلینی سلیقه ی موسیقیتان زاویه می گیرد. ممکن است هفته ها نتوانید چیز دیگری گوش کنید. ممکن است حتی آنقدر از شنیدنش هیجان زده شوید که به نزدیک ترین آموزشگاه موسیقی رفته و در کلاس های آموزشی پیانو ثبت نام کنید. کسی دست رد به پیانوی “شراب گون” فابریزیو پاترلینی نخواهد زد، هر که می خواهد باشد.
پاترلینی نوآوریش را در فرم از Max Richter گرفته (مخصوصا از آلبوم Now به این طرف)، و نئورمانتیسم شیرینش را هم از Ludovico Einaudi. اما برای مخاطب هر سه ی اینها، پاترلینی فقط پاترلینی است، نه ترکیبی از ایناودی و ریشتر. خود جناب پاترلینی درباره ی این آلبوم سولونوازی اش اینطور گفته: «در تابستان 2012 درکنار کارکردن روی آخرین آلبومم،”Now”، شروع کردم به نوشتن چند قطعه ی سولوی پیانو، فقط برای این که در خاطرم بماند از کجا آمده ام. به خاطر می آورم که از دوستانم در فیسبوک پرسیدم که تصویری که از واژه ی “مالیخولیا” دارند چیست؟ و پاسخ هایی عالی از طریق جملات و عکس ها و افکار و… دریافت کردم. درست بعد از آن پشت پیانویم نشستم و قطعه ی “اگر مالیخولیا موسیقی بود” را ساختم. آن را ضبط کردم و بلافاصله در ساندکلاود گذاشتم. بعد از آن ماه، تصمیم گرفتم که هر وقت تاثیراتی برای نوشتن یک قطعه گرفتم، آن را بصورت رایگان منشتر کنم. نتیجه این شد که بعد از یک سال، آن قطعات بیشتر از 250000 بار Play شدند و بیش از 5000 بار دانلود. پس از آن تصمیم گرفتم با انتشار آنها در قالب یک کلکسیون کامل به همراه یک قطعه ی منتشر نشده، “آهنگ باد”، به آنها یک احساس مشترک بدهم. عنوان آلبوم نوعی ستایش است نسبت به ساز دوست داشتنی ام، پیانو.»
3
Mogwai – Rave Tapes
موگوای خستگی ناپذیر است و حسابی حالتان را خوب می کند. درباره ی این اسکاتلندی های کم سر و صدا و پر کار بارها حرف زده ام. چه در وبلاگ و چه در صفحه ی فیس بوک. آلبوم Rave Tapes آنها که یکی از اولین آلبوم های خوبی بود که امسال بیرون آمد، یک اثر استاندارد است. استاندارد از این نظر که همان المان های همیشگی موگوای را، آن شوخ طبعی گیتارش را که البته همیشه هم شوخی بردار نیست و غرشش می تواند مثل یک دریل مغزمان را سوراخ کند (مگر می شد بی خیال Hexon Bogon لعنتی شد؟!) و تمام چیزهای دیگری که پست راکِ موگوای را به اسم آن می شناسیم، حفظ کرده و در عین حال ریسک یک تجربه ی تازه و تغییر ژانر را به خود نداده است. اگر چه انتظار آهنگ هیجان انگیز و بی نقصی مثل Remurdered را که فرمی نسبتا متفاوت با کارهای قبلی اش داشت از موگوای نداشتم، اما با وجود همه ی این حرف ها Rave Tapes از حدود معین موگوای فراتر نرفت، بلکه بعنوان هشتمین کار گروه، یک اثر درخشان دیگر به کارنامه اش اضافه کرد.
به دنبال این آلبوم و درست وقتی که در هفته های پایانی سال 2014 بودیم، این گروه EP تازه اش به نام Music Industry 3. Fitness Industry 1.منتشر کرد. از همکاری نیلز فرام در ریمیکس آهنگ The Lord Is Out Of Control در فیس بوک گفته بودم، اما از اینکه این آهنگ و 5 آهنگ دیگر این EP چقدر خوب از آب در آمده اند حرفی نزدم. ریمیکس سنگین Remurdered که در EP به اسم Re-remurdered منتشر شده و کار Blanck Mass است و ریمیکس No Medicine که در ادامه به یک داب-تکنوی درست و حسابی تبدیل می شود هم دو آهنگ دیگر از این EP هستند. در کنار این ها سه قطعه ی تازه و گوش دادنی هم بگذارید که بهترین دسر برای این خوراک(Rave Tapes)خوشمزه ی اسکاتلندی هستند.
2
Blueneck – King Nine
اگر چه دانکن آتوود، مرد اول بلونک خودش گفته که درکنار احترام به گروه هایی مثل موگوای و سیگاروس، هوادار گروه Arcade Fire است و این جنس موسیقی را برای گوش دادن بیشتر می پسندد، اما این قضیه باعث نمی شود موسیقی بلونک برای Post Rock-باز ها همپای موگوای یا سیگاروس قرار نگیرد. سال 2012 آلبوم Instrumental بلونک با عنوان Epilogue منتشر شد و نوید آن را می داد که گروه بعد از تجربه ی یکسره متفاوت Repetition قصد دارد تا به روزهای اول باز گردد. روزهایی که به موازات دیگر گروه های نوپای پست راک و در رقابت با آنها، آلبوم The Fallen Host را منتشر کرد و به قول معروف سری در سرها در آورد. اما کار امسال آنها با نام King Nine که اولین همکاریشان با لیبل نئوپراگ-دوست KScope است، نشان داد که دانکن بیخودی نیست که گفته نمی خواهد گروهش Mainstream باشد.اگر از Sirens که «بلونکی» ترین قطعه ی این آلبوم است بگذریم، King Nine با چیزی که قبلا از بلونک شنیده ایم، تفاوت زیادی دارد. آنها به فضای شیزوفرنیک گروه های نئوپراگی مثل Gazpacho و Riverside نزدیک تر شده اند، به گونه ای که دیگر نمی توان این آلبوم را اثری صرفا در کلاس پست راک دانست. King Nine را نباید با یک بار گوش دادن قضاوت کرد. باید آرام آرام وارد دنیایش شد و اجازه داد تا صدای ضجه مانند دانکن وقتی که در Broken Fingers می خواند: I Drill Holes In Myself بتواند چیزی را که می خواهد از درونمان بیرون بکشد.
1
Anuar Brahem – Souvenance
در کاتالوگ اثر آمده:
«اتفاقات خارق العاده، به ناگهان زندگی روزمره ی میلیون ها نفر را تکان داده اند. ما به سوی ناشناخته ها سوق داده می شدیم، با هراس ها و شادی ها و امیدهایی عظیم. آنچه اتفاق افتاد ورای تصور ما بود.
مدت زمان بسیاری طول کشید پیش از آنکه من آمادگی آن را پیدا کنم تا این موسیقی را بسازم.»
انور براهم
انور براهم نامی آشنا برای کسانی است که موسیقی جز و بین الملل را از طریق لیبل ECM دنبال می کنند و پی گیر آثار مدرن موزیسین هایی از سرتاسر جهان که درکنار هم و در قالب دوئت ها و کوارتت ها و… جمع می شوند و زبان مشترک موسیقی را به اجرا می گذارند، هستند. شاید علاقمندان بدانند که کیهان کلهر، ویرتوزوی کمانچه ی ایرانی هم کسی است که آلبوم هایی مثل Ghazal: Rain (همراه با شجاعت حسین خان)، The Wind و Kula Kulluk Yakisir Mi (همراه با اردال ارزنجان) را در خارج از ایران، از طریق همین لیبل منتشر کرده است. از ECM قبلا بارها حرف زده ام، اما شاید از انور براهم کمتر گفته ام. کسی که به جرئت می توان در عودنوازی او را صاحب سبک دانست. سبکی که می تواند به راحتی با یک کوارتت جز هم نشین شود و “بادهای خوش عطر مشرقی” خود را در زمینه ی شوخ و شنگ آمریکایی کنترباس و کلارینت و پیانو بوزد. از براهم آلبوم های شنیدنی ای مثل The Astounding Eyes Of Rita و Astrakan Cafe و Le Pas Du Chat Noir با همکاری ECM منتشر شده است[که به کسانی که نشنیده اند توصیه می کنم حتما به سراغشان بروند.] اما Sourvenance بی شک عظیم ترین و شاید بهترین کار براهم تا به امروز است.
چیزی که بیشتر از تمام المان های این اثر من را به خودش جذب کرد، یک وحدت مینیمال بین صداها و سازهایی بود که شاید بسیار از یکدیگر دور به نظر برسند. از سولو نوازی براهم در قطعه ی درخشان Improbable Day که در نوای آرام پیانو در هم تنیده است بگیر تا قطعاتی که از عود در آنها خبری نیست و انگار که برای یک فیلم ساخته شده مانند Nouvelle Vague، همه در یک بستار موسیقایی واحد گرد هم آمده اند و یک آلبوم مستقل و تک صدا ساخته اند. چیزی که حتی در بین آلبوم های Conceptual رایج در موسیقی Popular هم کمتر می بینیم. Sourvenance زیاد بالا و پایین ندارد. حتی سولونوازی هایش هم بیشتر بر مبنای تغییر شدت نت های یکسان در یک محدوده نوسان می کند و خبری از پیچیدگی های آن چنانی جز مدرن در آن نیست. در عین حال براهم کاری نکرده تا کلیت اثر درخشانش به یک مینیمال احساس-محور فروکاسته شود.
Souvenance (به فرانسه معنای “خاطره” می دهد) در زمره ی آلبوم هایی است در عین فاخر بودن و غنای موسیقی، ویژگی معاصر بودنش را حفظ کرده و آن را به حد غیرقابل تصوری رسانده است. تاثیر همزمان سولو نوازی یک عودنواز تونسی که با شنیدنش بوی شرق و اندلس مشامتان را پر می کند، و همنوازی پیانو، کلارینت و کنترباس که ارکستر Della Svizzera Italiana به رهبری Pietro Mianiti در پس زمینه آن را همراهی می کند در شنونده ی علاقمند به موسیقی ملل ایجاد موجی از لذت خواهد کرد که مقاومت در برابر آن غیرممکن است. خیلی صریح بگویم: باید گوش “بد”ی داشته باشید تا از این آلبوم لذت نبرید!